Eenzaam in relatie – met je partner of jezelf?

Eenzaam in relatie gaat over je niet verbonden voelen, in dit geval met je partner. Misschien maak je in je hoofd of ook hardop wel verwijten naar je partner toe zoals ‘je ziet mij niet, je luistert niet, je begrijpt mij niet, je bent er niet voor mij, ik kan je niet vertrouwen, je steunt mij niet, je waardeert mij niet of je accepteert mij niet’. Misschien voel je je vooral leeg en heb je het maken van verbinding met je partner al opgegeven in je hoofd. Eenzaamheid is voor velen een bekend gevoel. Uit onderzoek (2022) komt naar voren dat van de volwassen bevolking 34% matig eenzaam is en 14% zelfs sterk eenzaam.

Eenzaam in relatie met je partner?

Wijzen naar je partner is heel verleidelijk bij eenzaamheid. Alleen je gevoel, in dit geval de eenzaamheid, is jouw verantwoordelijkheid. Dat betekent niet dat het je schuld is als je je eenzaam voelt al dan niet in de relatie. Het betekent wel dat dealen met dat gevoel wel jouw verantwoordelijkheid is.

Het betekent ook dat je eerst moet voelen of je eenzaamheid specifiek gaat over de relatie met je partner of dat je je sowieso eenzaam voelt. Dus ga zitten met de eenzaamheid, accepteer het gevoel. Je hoeft het niet vast te houden, het accepteren is voldoende. Ik moet zelf bijvoorbeeld nogal wennen dat ik nu in Houten woon. Sociale contacten opbouwen terwijl je thuis werkt, vraagt toch wat meer inspanning. Als mijn lief dan wat langer niet thuis was, dan kon ik ook het gevoel hebben dat ze er niet voor mij was. Alleen ik ging dan voelen wat nu eigenlijk het probleem was. En dat was eigenlijk gewoon dat ik teveel alleen was en meer sociaal actief moet zijn.

Tip: sowieso is zitten met je gevoel van belang. Soms voel je bijvoorbeeld jaloezie, maar zit er in werkelijkheid eenzaamheid onder en ben je bang om verlaten te worden.

Voorkom eenzaam in relatie: eerst verbinden met jezelf

Het grote geheim zit hem er in dat je je eerst moet verbinden met jezelf. Als je geen connectie hebt met jezelf en gericht bent op de ander, dan kun je geen verbinding maken. Een verbinding gaat immers over een connectie tussen jou en de ander, maar er is geen werkelijk contact met jezelf. Dus die connectie komt dan ook niet. Wat jij persoonlijk nodig hebt voor connectie met jezelf dat kan ik je natuurlijk niet zo 1,2,3 zeggen. Hiermee bedoel ik trouwens niet dat je niet kunt leren om je met jezelf te verbinden in een relatie. Dat is mogelijk: alleen is je uitdaging dan dat je niet – onbewust of bewust – moet gaan pleasen. Dan verlies je namelijk de verbinding met jezelf. Met als gevolg dat je op een gegeven moment of jezelf heel afhankelijk maakt of dat je emotioneel of ook fysiek de relatie verlaat of reduceert tot een schim. Het helpt als je – zoals ikzelf – een partner hebt die je ‘terugstuurt naar jezelf’ als diegene merkt dat jij niet meer je eigen beweging volgt. Maar verwacht niet alles van je partner: je hebt uiteindelijk dit werk zelf te doen.

Vaak verlies je verbinding als je emotioneel geraakt bent. Ben je emotioneel geraakt door je partner? Communiceer dit dan, zonder de schuld daarvan bij je partner te leggen en neem dan even tijd voor jezelf. Als iets je raakt is de kans er dat het vooral iets ouds raakt van jezelf groot. Dat oude kan je partner niet oplossen, dat kun je alleen zelf aandacht geven. In dit geval helpt het om het gevoel gewoon over je heen te laten komen. Niet vasthouden, maar ook niet tegenhouden.

Tips die je direct kunt toepassen

Er zijn een aantal opties die misschien voor jou zinvol zijn bij het gevoel van eenzaamheid:

• Wandel in stilte in het bos of ergens anders. Een favoriet van mij. Nu heb ik de luxe van kunnen verblijven in een caravan dicht bij het bos, maar een rondje om het huis helpt mij ook. Wees met het wandelen bewust van de natuur. De natuur blijft, altijd. En jij bent net zo goed onderdeel van de natuur. Je bent verbonden, ook met de bomen en de vogels die je hoort als je goed luistert.
• Mediteer. Meestal niet mijn ding: ik val er snel van in slaap of ik krijg er hoofdpijn van, maar er zijn genoeg mensen die hier wel baat bij hebben. Soms is het ook even uitzoeken welke vorm van meditatie bij je past.
• Sport. Beweging helpt je in het lijf te komen. Voorwaarde is dan natuurlijk wel dat niet excessief sport, aangezien dat vaak vanuit het hoofd komt en niet de verbinding met jezelf positief stimuleert.
• Schrijf in een dankbaarheidsboekje. Ik start hier zelf in de ochtend mee. Het maakt verbinden met mijzelf in het moment aangenamer.
• Deze heb ik nog niet uitgeprobeerd, maar ik las hem in het boek Polysecure en ik houd hem in gedachten: Schrijf een liefdesbrief naar jezelf. Vaak hebben we veel compassie in een roze wolk naar een partner toe. Alleen hoe zit het met al die mooie eigenschappen van jezelf?
• Wat mij ook helpt: dingen doen die ik op dat moment wil doen in het kader van zelfliefde. Dat kan van alles zijn, van een boek lezen of een film kijken tot aan afstoffen. Nu komt dat laatste helaas niet zo vaak voor

Tips voor de lange termijn

• Verdiep je in jezelf. Soms is het niet helemaal helder waar een gevoel vandaan komt. Boeken lezen over bijvoorbeeld hechting, je innerlijke criticus kan helpen. Soms helpt therapie zoals Voice Dialoque of het doen van familieopstellingen je verder in het proces. Ook het leven zelf kan je een uitdaging bieden die je inzicht geeft. Gaandeweg kom je er vaak achter wat voor jou werkt.
• Wees in het nu. Dat kan elk moment, maar velen hebben even nodig voor het echt binnen komt. Te vaag? Lees dan eens het boek ‘De kracht van het nu‘ van Eckhart Tolle, of bekijk eens wat YouTube filmpjes van hem.
• Ga echte verbinding met anderen niet uit de weg: je verarmt er je gevoelsleven mee. Deal met de moeilijkheden, welke deze ook mogen zijn.

Je bent verbonden – besef

Het besef dat je met iedereen verbonden bent is een heel krachtig instrument tegen eenzaamheid. Dat je samen één bent. Ik voel de band met de mensen die mij dierbaar zijn ook op afstand, als ik daar aandacht aan geef. Soms gaat het niet om specifiek de band met mijn lief maar meer om algemene verbondenheid. Verbonden blijven met mijn lief op afstand vind ik lastiger. Wat mij dan helpt is denken aan het warme gevoel van samen zijn met haar en bijvoorbeeld even wat leuke foto’s of video’s van haar bekijken.

Maak je partner niet verantwoordelijk

Je kunt je ook eenzaam voelen als je vooral op je partner bent gericht en daardoor je sociale contacten verwaarloost. In het begin als je op een roze wolk zit, overkomt iedereen dit vaak wel een beetje. Alleen als je hiermee door blijft gaan dan maak je je partner verantwoordelijk voor je sociale leven. Dat is best beklemmend voor je partner en bovendien maak je je partner zo verantwoordelijk voor het eenzame gevoel dat je kunt krijgen als je partner niet aan je sociale contact behoefte kan voldoen. Terwijl je sociale leven natuurlijk je eigen verantwoordelijkheid is en hoe je met je gevoel omgaat ook. Bouw dus actief aan je sociale kring: ga bijvoorbeeld naar een vereniging en onderhoud het contact met vrienden die bij je passen. Worstel je met eenzaamheid in het algemeen en kom je er niet uit? Vraag dan om hulp bij één van deze partijen bij jou in de buurt of neem contact op met je huisarts.

Dit gaat specifiek over je sociale leven, maar je kunt je natuurlijk ook eenzaam voelen doordat bijvoorbeeld je partner niet zoveel interesse heeft in een hobby van jou. In plaats van uitgebreide interesse te verwachten van je partner, kun je ook mensen om je heen zoeken met dezelfde hobby. Je partner kan niet al je behoeftes vervullen. Dat wil niet zeggen dat het onredelijk is dat je graag wil dat je partner enige interesse heeft in je hobby, omdat het voor jou belangrijk is. Het is alleen de vraag in hoeverre iemand daarin met je mee wil en kan gaan.

Communiceer wat je wel nodig hebt van je partner

Ten eerste is het dus belangrijk dat je je behoeftes en verlangens communiceert en ten tweede is het belangrijk dat je afstemt met elkaar of je als partner daarin wat voor elkaar kunt betekenen of dat je die buiten de relatie vormgeeft. Heb jij jezelf wel laten zien, is ook een belangrijke vraag. Soms is iemand zo druk met pleasen dat het zichzelf laten zien erbij inschiet. Behoeftes en verlangens communiceren is best lastig soms. Hiermee stel je je kwetsbaar op, je kunt afgewezen worden en soms moet je verwachtingen bijstellen.

Leestip: Specifiek voor communicatie bij schaamte in de slaapkamer hebben we een artikel geschreven.

Eenzaam in relatie: voorkom aannames

Soms kom je erachter dat je aannames doet en dan maak je jezelf eenzaam met gedachtes. ‘Ze heeft nu geen cadeautje voor mijn verjaardag, dus ze neemt onze relatie als vanzelfsprekend. Ze doet geen moeite meer voor mij.’ Een gedachte die best hout snijdt, vind je misschien. Alleen mijn vriendin had wel moeite gedaan, maar het was op het moment niet zichtbaar. Ze kan perfectionistisch zijn en kon het ideale cadeautje niet vinden na ellenlange zoektochten op het internet. Ze had er juist veel tijd in gestoken. Kortom? Door aannames te doen, op allerlei vlakken, kun je je in een relatie eenzaam voelen. En daarmee zit je jezelf dwars.

Niet de juiste partner

Soms pas je als partner niet (meer) bij elkaar. Dat is een gevoel en als je goed voelt, dan voel je wel of dit klopt of niet. Blijf je dan toch bij je partner, voor de ander, uit sociale wenselijkheid of iets anders? Dan kan je je ook behoorlijk eenzaam voelen in de relatie. En dat is dan niet meer omdat bijvoorbeeld je partner er niet voor jou is, maar omdat jij eigenlijk al bent vertrokken uit de relatie. Je bent er alleen fysiek nog. Dat maakt verliefd worden op een ander ook verleidelijk.