Scheiden of blijven?

In de liefde heb je soms moeilijke keuzes. Twijfel je over scheiden of blijven of weet je het eigenlijk al, maar vind je de stap nemen nog te moeilijk? Lees hier over waarom mensen scheiden of toch blijven.

Scheiden of blijven voor je gezin

Vandaag op het moment dat ik begin met het schrijven van dit artikel is het 15 mei. De Internationale Dag van het Gezin. Ik denk daarbij niet per se alleen aan ‘het standaard gezin’, maar ook aan alle andere soorten gezinnen die er zijn. Of je nu met z’n tweetjes een gezin vormt, een queer gezinssamenstelling hebt of bijvoorbeeld uit een gebroken gezin komt, met of zonder huisdieren. Scheiden is vaak een hele moeilijke tijd. Ik vond het zelf een hele zwarte tijd.

Andere gezinsvormen

‘Ohana, is familie en familie laat je niet in de steek’ Een quote uit de Amerikaanse animatie film Lilo & Stitch uit 2002 van filmstudio Walt Disney Pictures. Het verhaal gaat over Lilo Pelekai en haar zus Nani. Ze hebben hun ouders verloren bij een auto-ongeluk. Nani probeert de voogdij over Lilo te behouden, maar dat gaat lastig. Omdat Lilo geen vrienden heeft, mag ze van Nani een hond uitzoeken. Maar die hond is eigenlijk geen hond maar een door een gestoorde professor geschapen wezen. Een experiment, experiment 626 om precies te zijn. Lilo noemt hem Stitch. In eerste instantie gedraagt Stitch zich onhandelbaar en slecht, maar gaandeweg – dankzij de liefde van Lilo – wordt Stitch steeds liever.

Een memorabele scene is als Stich zegt ‘This is my family, it’s little and broken but still good.‘ Ik keek de film vroeger met mijn ex-vriendin en onze pleegdochter. En juist deze film legt voor mij de nadruk op wat zo moeilijk is aan scheiden. Je verliest niet alleen je liefdespartner, maar ook het gezin. Waar dat gezin dan ook maar uit mag bestaan. Toen mijn ex vroeg of ik samen met haar voor haar nichtje wilde zorgen, voelde het als iets dat het universum van mij vroeg. Het voelde als het juiste, niet als het makkelijkste. En ik die altijd riep ‘ik wil geen kinderen’, zat ineens in een gezin. Geen standaard gezin, maar toch…

Wil je echt bij je partner blijven, of bij je gezin?

Het was precies dat, wat het – nu ik erop terugkijk – ook zo verwarrend maakte om weg te gaan. Scheiden (niet getrouwd, maar wel bijna 20 jaar samen) betekende niet alleen het verliezen van de liefdesrelatie met mijn toenmalige vriendin, maar ook het verlies van onze unieke invulling van onze gezinsvorm. En ons gezin voelde voor mij warm, een thuis, samen. En er is niemand die je kan beloven dat je naderhand in een andere vorm met je ex-partner en kind(eren) weer een fijne andere verbindingsvorm kan vinden. Of ooit ook daarnaast een nieuwe gezinsvorm vindt. Maar ik voelde dat de relatie als partner van haar voor mij niet meer klopte. Het voelde alsof mijn leven met haar was uitgestippeld. En ik voelde hoe hiermee mijn levensenergie wegzoog, langzaam stukje bij beetje. En dat was heel dubbel, omdat wij samen als gezin voor mij wel heel fijn voelde.

Scheiden of blijven met kinderen

Wel of niet blijven voor de kinderen is voor veel mensen die aan scheiden denken een thema. Het kind heeft geen keus en verliest ook de huidige gezinsvorm. Er schijnt een soort regel te zijn dat als de (thuiswonende) kinderen er geen last van hebben dat je als paar niet meer bij elkaar past, dat je beter bij elkaar kan blijven. Wat er ook uit de wetenschap blijkt, het gaat altijd om gemiddelden. Wat voor de ene situatie het beste is, hoeft dat niet in de andere situatie te zijn.

In een hele ongezonde relatie is het sowieso niet goed om voor de kinderen bij elkaar te blijven. Maar ook wat op het eerste gezicht prima lijkt, hoeft dat niet te zijn. Ik heb destijds de keuze gemaakt om weg te gaan. En ik denk nog steeds dat de keuze om weg te gaan de juiste was. Maar wat niet goed was, was de manier waarop alles is gegaan. Ons pleegkind kreeg veel meer mee dan goed was.

Zeker als de manier waarop wordt gescheiden niet goed gaat, zijn het vooral de kinderen die aan het kortste eind trekken. Dus als je kiest voor scheiden in plaats van blijven? Dan hoop ik dat je het beter gaat doen dan ik heb gedaan. Misschien is het wat om te kiezen voor relatietherapie of gezinstherapie voor scheiden. (Als al duidelijk is dat je niet meer samen wilt zijn.) Want ja, dat kan ook. Als er op een moment de triggers je om de oren vliegen, dan is het wel bij een scheiding. En alle hulp om hier zo goed mogelijk mee om te gaan, zodat vooral ook de kinderen er dan minder last van hebben, kun je dan goed gebruiken.

Het komt niet altijd goed

Ik ga je ook niet beloven dat het na scheiden altijd goed komt. Contact maken met mijn pleegdochter… het lukt niet echt. En misschien wel nooit. Maar wat is goed? Uiteindelijk heb ik een enorm inzicht in mijzelf gekregen. Over waarin ik onbewust verstrikt zat, moeder verlangens waar ik toen niet bij kon. Ik dacht werkelijk dat ik die niet had.

Die verlangens had ik onbewust verstopt zodat ik er zelf niet bij kon. Omdat ik dacht dat moeder zijn sowieso niet voor mij weggelegd was als lesbische vrouw. En ik vond mijzelf ook niet helemaal capabel om te zorgen voor een levend wezen. Ik wist al enorm vroeg dat ik anders was en ik had in mijn tijd geen voorbeelden die lieten zien dat twee vrouwen ook een kind kunnen opvoeden. Een denkbeeld waar mijn pleegkind gelukkig niet mee is opgegroeid. Zoals ik heb begrepen, heeft mijn pleegdochter nu wel het best mogelijke contact met haar echte moeder, haar oorspronkelijke gezin. En dat is denk ik toch het allermooiste. Het maakt het niet minder pijnlijk, maar dat voelt wel fijn.

Scheiden of blijven – Toch blijven?

Kiezen tussen scheiden of blijven is voor mij geen rationeel proces. En ik zal misschien nooit precies onder woorden kunnen brengen waarom voor mij scheiden als het juiste voelde. Voor een ander kan het misschien wel een rationeel proces zijn zijn. Er zijn lijstje van redenen om te blijven en om te scheiden. Wat een reden voor scheiden is voor de ene persoon, hoeft niet een reden te zijn voor de andere persoon. En ik zeg ook niet dat elke reden een goede reden is…

Wanneer scheiden?

Redenen die mensen opgeven/hebben om te scheiden zijn bijvoorbeeld:

• Mijn partner houdt niet meer van mij.
• Ik hou niet meer van mijn partner als liefdespartner.
• Onze karakters botsen te veel, de onderlinge dynamiek is ongezond.
• Mijn partner is verliefd op een ander.
• Onze seksuele verlangens en behoeftes verschillen teveel.*
• Mijn partner mishandelt mij fysiek en/of emotioneel. * Dit is natuurlijk een absolute rode vlag.
• Mijn partner is verslaafd en wil er niks aan doen.
• Mijn partner is financieel onverantwoordelijk.
• We hebben een verschil in toekomstbeeld.
• Ik kan niet met de schoonfamilie door één deur.
• Ik voel mij niet gehoord en gezien door mijn partner.
• We zijn uit elkaar gegroeid qua bijvoorbeeld werk, studie, levensvisie, levensbeschouwing, etc.
• Mijn partner heeft onrealistische verwachtingen van een relatie.
• We hebben een onverenigbaar idee over de opvoeding van de kinderen.
• Mijn partner is vreemdgegaan.
• Mijn partner staat in de weg voor mijn persoonlijke ontwikkeling.
• Mijn partner kan niet omgaan met boosheid.
• Mijn partner is ongezond jaloers.

Wat ook kan zijn is dat jullie met moeilijke omstandigheden hebben te maken en dat het lijkt alsof de relatie niet goed is. Bij zwaar weer kan soms alles slecht lijken.

*Leestip (verschillende verlangens en behoeftes): relatievormen zoals een open relatie, kink, schaamte in de slaapkamer.

Wanneer blijven

Redenen die mensen opgeven/hebben om te blijven:

• We houden nog van elkaar.
• We willen voor de kinderen bij elkaar blijven.
• We hebben een fijn gezin samen.
• We hebben samen een fijn netwerk en sociale omgeving.
• Mijn partner biedt mij financiële zekerheid en ik kan mijzelf niet redden. (Is dat echt zo?)
• Andere mensen vinden dat ik bij mijn partner moet blijven. (Het zou in mijn ogen heel jammer zijn als dit dé reden is…)
• Ik kan het niet alleen. Hier kan verlatingsangst een rol spelen. Hieraan werken lijkt mij dan belangrijker dan bij elkaar blijven.
• We hebben een gedeeld verleden. Voor mij is dat geen goede reden, maar het kan wel een grote rol spelen voor anderen.
• Ik ben het mijn partner verschuldigd na alles wat hij/zij/hen voor mij heeft gedaan. Dat lijkt mij nooit een goede basis…je bent geen cadeau artikel.
• Scheiden hoort niet. (Lijkt mij nogal een beklemmend denkbeeld.)

Het lijstje bij redenen om te blijven is hier even een stukje korter. Dat heb ik gedaan omdat de eerste reden ‘we houden nog van elkaar’ vaak de sterkste basis is om te kijken naar oplossingen. Vanuit verbinding kun je kijken naar oplossingen en kunnen ‘redenen om te scheiden’ wegvallen. En daarbij is vertrouwen ook belangrijk. Het gaat daarbij bijna nooit om een inspanning van één kant. En een tip voor als je er samen al een tijd niet uitkomt, of misschien juist wel eerder: Bezoek een goede relatietherapeut. Dat kan echt het verschil maken.

Hoe dan ook wees vooral ook lief voor jezelf, want de relatie met jezelf is een basis voor een goede relatie samen.